Testament można także sporządzić u notariusza. Nie jest to konieczne, jednak takie rozwiązanie ma wiele zalet. Między innymi o wiele trudniej jest podważyć treść testamentu, ponieważ notariusz może poświadczyć o poczytalności właściciela majątku w momencie jego spisywania. Oprócz tego dokument ten jest przechowywany w
Jestem 30 lat po ślubie. Mamy troje dzieci. Nasz dom wybudowaliśmy z mężem na jego działce otrzymanej w spadku po dziadkach jeszcze przed naszym ślubem. Obecnie mąż jest śmiertelnie chory i chce zapisać dom naszemu synowi, która zapewne sprzeda nieruchomość i się przeprowadzi. Mąż planuje spisać testament u notariusza. Całe życie pracowałam ciężko, inwestując we wspólny dom pieniądze, czas i zdrowie. Mąż uważa, że wszystko jest jego. Zaproponował mi ewentualne dożywocie (mieszkanie w domu). Czy przyjąć tę propozycję (którą uważam za niesprawiedliwą), czy mogę jakoś walczyć o swój udział? Mąż planuje spisać testament u notariusza. Spisanie testamentu z pominięciem małżonki Niestety dom i działka są tylko męża. Pani jako żona ma prawo do nakładów na nieruchomość męża. Ale nie tylko. Sąd Najwyższy potwierdził (sygn. III CZP 34/10): „Żądanie przyznania takiego domu małżonek niebędący właścicielem gruntu może zgłosić już w trakcie sprawy o podział majątku dorobkowego. Tadeusz J. ożenił się w 1977 r. Z żoną Alicją J. na działce, którą nabył przed ślubem, wybudowali dom głównie z bieżących dochodów objętych wspólnością majątkową małżeńską. Dom był ich wspólnym życiowym centrum aż do śmierci Tadeusza J., który zostawił testament, wskazując w nim jako jedyną spadkobierczynię córkę z pierwszego małżeństwa Katarzynę G. Sąd stwierdził nabycie przez nią spadku w grudniu 2004 r. W 2008 r. Alicja J. wystąpiła do sądu z wnioskiem o podział majątku wspólnego jej i zmarłego męża, a jednocześnie o zobowiązanie pasierbicy, która jako spadkobierczyni stała się właścicielką nieruchomości z domem, do przeniesienia na nią udziału wynoszącego 1/2. Trzeba bowiem wiedzieć o zasadzie, że budynki i budowle są własnością tego, kto jest właścicielem gruntu. Art. 231 kodeksu cywilnego, na który powołała się Alicja J., pozwala jednak osobie, która wzniosła budynek na cudzym gruncie, domagać się przeniesienia na nią własności zajętej na ten cel działki. Alicja J. chciała, aby po przeniesieniu na nią udziału sąd zniósł współwłasność przez przyznanie jej nieruchomości z domem. Sąd uwzględnił żądanie wdowy co do przeniesienia na nią udziału w nieruchomości. Wyznaczył za to wynagrodzenie dla córki w kwocie 35,75 tys. zł, tj. 1/2 wartości działki. Uznał, że Alicja J. objęła nieruchomość w samoistne posiadanie z chwilą ślubu z Tadeuszem J. i że była jej samoistną posiadaczką w dobrej wierze, co w świetle art. 231 warunkuje możliwość zgłoszenia tego rodzaju żądania”. W myśl art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na jego powierzchni lub też pod powierzchnią budynek albo inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność owej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Z kolei właściciel działki może się domagać wykupu gruntu przez taką osobę. Zobacz również: Opodatkowanie funduszy inwestycyjnych Służebność osobista mieszkania Tak więc – w wyniku działu spadku po Pani mężu może Pani zgłaszać takie roszczenia. Będzie to utrudnione – lub niemożliwe – jeśli mąż daruje synowi nieruchomość, a ten ją sprzeda. Jeśli chodzi zaś o służebność, to jest to dla Pani zabezpieczenie (służebność osobista mieszkania). W orzeczeniu z 16 lipca 1980 r., sygn. akt III CZP 45/80 (OSPiKA 78/81, poz. 131) Sąd Najwyższy tak scharakteryzował różnice między służebnością gruntową a osobistą: „Służebność osobista różni się od służebności gruntowej przede wszystkim tym, że przysługuje oznaczonej osobie fizycznej i ma zaspokoić jej potrzeby, podczas gdy służebność gruntowa jest prawem związanym z nieruchomością władnącą i stanowi jej część składową (art. 50 i 47 Nieruchomość może zostać obciążona na rzecz imiennie określonej osoby fizycznej także takim prawem, którego istota odpowiada treści służebności gruntowej. Takie obciążenie powoduje powstanie służebności osobistej, jednakowoż do każdej służebności osobistej stosuje się odpowiednie przepisy o służebności gruntowej, z zachowaniem odrębności wynikającej z charakteru służebności osobistej. Te odrębności sprowadzają się przede wszystkim do tego, że służebność osobista wygasa z reguły z chwilą śmierci uprawnionego, jednakże może być ona zastrzeżona po jego śmierci na rzecz jego rodziców, dzieci i współmałżonka (art. 299 i 301 § 2 że nie można jej nabyć przez zasiedzenie (art. 292 i 304 oraz że w określonych wypadkach służebność osobista może zostać zamieniona na rentę (art. 303 i 305 Zakres służebności osobistej zostaje określony przede wszystkim przez czynność prawną ustanawiającą służebność, bowiem w ten właśnie sposób najczęściej służebność powstaje. Poza tym zakres służebności osobistej, jak i sposób jej wykonywania, określa się stosownie do osobistych potrzeb uprawnionego, charakteru służebności oraz przy uwzględnieniu miejscowych zwyczajów i zasady współżycia społecznego”. Funkcja służebności osobistej Funkcja służebności osobistych polega głównie na zaspokojeniu potrzeb osobistych uprawnionego w zakresie szeroko pojętej alimentacji; służebności osobiste więc mają charakter konsumpcyjny i dlatego są ściśle związane z osobą uprawnionego (art. 300). Cel i funkcja służebności osobistych decydują o tym, że mają one postać prawa związanego ściśle z osobą uprawnionego i ograniczonego czasem jego życia. Ograniczenie to ma charakter bezwzględny, co oznacza, że nie może być uchylone lub zmienione wolą stron. O czasie trwania służebności osobistej decyduje wprawdzie wola stron, ale czas życia uprawnionego jest barierą nieprzekraczalną. Umowa zapewniająca służebność dożywotniego zamieszkania nie jest umową zawartą na czas oznaczony (tak SN w orz. z 13 kwietnia 1999 r., sygn. akt II CKN 259/98, niepubl.). Po ustanowieni służebności – syn sprzeda nieruchomość „razem z Panią”. Każdy kupujący będzie musiał liczyć się z tym, że do Pani śmierci ma Pani prawo tam mieszkać. W taki sposób zagwarantuje Pani sobie dach nad głową do końca życia. Pozew do sądu o przeniesienie udziału we własności domu można wnieść, gdy jego wartość znacznie przewyższy wartość zajętej pod budowę działki, można to zrobić w trakcie trwania małżeństwa, jak i po rozwodzie. Tak więc ma Pani dwa wyjścia – albo obecnie procesować się z mężem i żądać przeniesienia na Panią udziału w nieruchomości, albo zadowolić się służebnością mieszkania. Zobacz również: Podatek od służebności mieszkania Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Spisanie testamentu u notariusza. Polskie prawo dopuszcza możliwość rozporządzania swoim majątkiem na wypadek śmierci za pomocą testamentu. Jest to czynność mortis causa, a zatem skutkuje w chwili śmierci testatora. Warto zadbać o to, aby testament był sporządzony poprawnie, nie zawierał niedomówień czy luk. Ostatnia wola testatora jest bardzo istotna – zarówno z punktu widzenia spadkodawcy, jak i spadkobierców. Dlatego tak ważne jest, aby testament pozostawiony po zmarłym był prawidłowo sporządzony, nie posiadał żadnych niedomówień czy luk, które mogłyby zostać następnie wykorzystane do jego obalenia. Prawo polskie dopuszcza wiele rodzajów i form testamentów, takich jak testamenty ustne, własnoręcznie spisane, tzw. testamenty podróżne czy też wojskowe. Przy czym najbezpieczniejszym z nich jest bez wątpienia testament notarialny, chociażby dlatego, że wszystkie wcześniej wspomniane rodzaje testamentów są traktowane jako dokumenty prywatne, zaś ostatnia wola sporządzona w formie aktu notarialnego stanowi dokument o mocy problemem, z jakim można spotkać się przy testamentach spisywanych własnoręcznie, jest brak wiedzy prawniczej osób je sporządzających. Wskutek tego testamenty te niejednokrotnie nie wywołują takich rezultatów, jakich oczekiwał testator. Ostatnie wole spadkodawców często posiadają liczne błędy dotyczące podziału majątku oraz wydziedziczenia, przez co takie testamenty w łatwy sposób mogą zostać podważone, a spadkobiorcy wskazani w dokumentach mogą nie otrzymać darowanego im przez spadkodawców majątku. Należy pamiętać, że testament obarczony licznymi błędami może zostać przez sąd uznany za nieważny, a wówczas wola spadkodawcy wyrażona w testamencie zostanie zastąpiona zasadami ustawowymi. Tylko testament notarialny, sporządzony przez profesjonalnego prawnika, jakim z całą pewnością jest notariusz, daje gwarancję prawidłowego spisania ostatniej woli spadkodawcy. Charakter testamentu notarialnegoPrzepisy odnoszące się do testamentu notarialnego zostały uregulowane w ustawie Kodeks cywilny (dalej jako KC). Bezpośrednio zaś do możliwości sporządzenia tego rodzaju dokumentu odnosi się art. 950 KC. Jak zostało wskazane na wstępie, testament notarialny jako jedyny traktowany jest jak dokument urzędowy, co w razie sporu sądowego stawia go w hierarchii dowodów wyżej od innych rodzajów dokumentów mających potwierdzać ostatnią wolę spadkodawcy. Mimo że taki rodzaj sporządzenia aktu jest trudniejszy, aniżeli własnoręczne spisanie ostatniej woli, oraz wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów notarialnych, wydaje się, że jako jedyna forma gwarantuje względny spokój o stan majątkowy sporządzenia testamentu notarialnego charakteryzuje się wysokim formalizmem oraz skomplikowaniem. Nie należy się jednak tego obawiać, gdyż udając się do notariusza, nie trzeba posiadać specjalistycznej wiedzy. Wystarczy świadome i jednoznaczne wyrażenie woli co do rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek własnej śmierci, natomiast resztą spraw formalnych zajmie się notarialny, w porównaniu z testamentem własnoręcznym, bezspornie zwiększa pewność spadkodawcy, że jego testament jest ważny i wywrze zamierzony przez niego efekt odnośnie do dokonanych w nim rozrządzeń. W związku z powyższym można uznać, że omawiany dokument sporządzony przez notariusza przewyższa swoją mocą prawną inne rodzaje testamentu notarialnegoWśród rodzajów dokumentów utrwalających ostatnią wolę osób zmarłych przeważa testament sporządzony własnoręcznie, przy czym testament notarialny zyskuje w ostatnich latach coraz wyższą popularność. Przyrost zainteresowania dokumentami sporządzanymi przez notariusza należy upatrywać w zauważalnym wzroście spraw spadkowych mających swój finał na salach sądowych oraz poszerzaniu się świadomości prawnej polskiego na wstępie należy podkreślić, że omawiany rodzaj testamentu, mimo konieczności udania się do kancelarii notarialnej oraz odpłatności sporządzenia aktu notarialnego, posiada najwięcej zalet wśród wszystkich wyodrębnionych w KC form forma jest w stanie szczegółowo przekazać ostatnią wolę zmarłego. Wpływa na to fakt, że już przy samym formułowaniu rozporządzeń majątku, spadkodawca korzysta z pomocy profesjonalnego prawnika. Dzięki temu zapisy testamentu są jednoznaczne, zrozumiałe i bardzo trudne do podważenia. Co więcej, notariusz ma obowiązek zadbać o to, aby sam dokument nie posiadał jakichkolwiek wad formalnych czy omyłek pisarskich. Dodatkowo można przy tym zwrócić uwagę, iż notariusz jest zobowiązany do odmówienia sporządzenia testamentu, jeżeli dojdzie on do przekonania, że spadkodawca może nie być w stanie samodzielnie i w pełni świadomie rozporządzać swoim majątkiem, dzięki czemu utrudnione zostaną próby podważania testamentu z uwagi na brak zdolności testowania argumentem jest to, że obowiązkiem notariusza jest przechowanie oryginału testamentu do chwili jego otwarcia (śmierci spadkodawcy). Gwarantuje to, że po śmierci testatora akt zawierający jego ostatnią wolę nie zostanie spreparowany czy też zniszczony przez osobę, która może uważać rozporządzenie zmarłego za związku z tym, że testament notarialny sporządzany jest przez osobę trzecią (notariusza), jest on dostępny dla szerszej grupy testatorów. Omawiany testament mogą bez przeszkód sporządzić osoby niemówiące, niesłyszące oraz osoby niepiśmienne. W przypadku osób niepotrafiących pisać, zamiast podpisu składają oni tuszowy odcisk palca, obok którego notariusz zapisuje ich imię i dużym plusem tego rodzaju aktu jest moc dowodowa, jaką posiada on w postępowaniu dowodowym prowadzonym przez sąd. Akt sporządzony przez notariusza ma moc dokumentu urzędowego. Dla porównania testament spisany własnoręcznie czy sporządzony ustnie jest dokumentem prywatnym – KC przypisuje im o wiele mniejszą moc dowodową, aniżeli w przypadku dokumentu ułatwieniem jest także fakt, że jedynie w testamencie notarialnym można ustanowić zapisy windykacyjne. Zapis windykacyjny to postanowienia testatora, na podstawie którego konkretnie wskazana w testamencie osoba, która nie musi, ale może być spadkobiercą, nabywa z chwilą otwarcia spadku konkretny przedmiot należący do spadkodawcy. Zapis windykacyjny dotyczy zawsze jednego, konkretnego prawa lub rzeczy. Jeśli zatem spadkodawca zapisze jednej osobie kilka przedmiotów, należy odczytywać to jako kilka samodzielnych zapisów windykacyjnych na rzecz tej samej testamentu notarialnegoJak już wskazuje sama nazwa, omawiany rodzaj testamentu musi przyjąć formę aktu notarialnego. Niestety art. 950 KC stanowi wyłącznie, że „testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego”. Dlatego aby bardziej przybliżyć cechy, jakie musi posiadać testament notarialny, należy sięgnąć do ustawy Prawo o notariacie (dalej jako Prawo o notariacie). Przepis art. 80 Prawa o notariacie wskazuje, że testament notarialny musi być sporządzony w sposób zrozumiały i przejrzysty, zaś przy jego sporządzaniu notariusz jest zobowiązany do udzielenia spadkodawcy niezbędnych wyjaśnień dotyczących natury testamentu oraz skutków dokonywanych przez niego rozrządzeń. Co więcej, zgodnie z art. 85 Prawa o notariacie notariusz musi wylegitymować testatora oraz określić, czy ma on zdolność do czynności prawnych. Jeżeli poweźmie wątpliwość, czy spadkodawca posiada zdolność testowania, wówczas nie wolno mu sporządzić testamentu. Kolejno art. 88 Prawa o notariacie zobowiązuje spadkodawcę do złożenia osobistego podpisu pod testamentem w obecności notariusza. Dodatkowo wskazać trzeba, że arkusze, na których sporządzony jest akt, powinny być ponumerowane, parafowane i połączone ze sobą. Po sporządzeniu aktu, a przed jego podpisaniem, notariusz ma obowiązek odczytać akt testatorowi i przekonać się, że ten dobrze rozumie treść aktu oraz że akt rzeczywiście wyraża jego testament notarialny powinien być sporządzony w kancelarii notarialnej. Jednakże jeżeli wymagają tego uzasadnione okoliczności (np. kalectwo spadkodawcy czy jego pobyt w szpitalu), testament ten można sporządzić poza również zwrócić uwagę na fakt, że jeżeli spadkobierca nie czuje się pewnie co do swojej wiedzy czy też umiejętności porozumiewania się, może zjawić się w kancelarii notarialnej w obecności osoby trzeciej, np. członka rodziny. Obecna osoba trzecia powinna również podpisać się pod aktem notarialnym. Jest również dopuszczalne zawarcie w akcie wzmianki o obecności osoby towarzyszącej, bez konieczności składania przez nią mogą być przyczyny nieważności testamentu notarialnego?Mimo że bardzo rzadko, w praktyce mogą zaistnieć przypadki, kiedy sporządzony akt notarialny staje się związku z tym, że nad zgodnością rozporządzeń spadkodawcy z prawem czuwa notariusz, takie przypadki są marginalne. Rzadkość stanowią również błędy merytoryczne (tj. błędy w stosowaniu prawa). Częstsze są natomiast przypadki, kiedy to nieważność testamentu pociągają za sobą błędy – nieważność testamentu notarialnego wystąpi w przypadku, gdy sporządzi go osoba nieuprawniona, np. notariusz przebywający w stanie spoczynku, albo osoba wydalona z izby notarialnej na mocy orzeczenia Najwyższy w swoim postanowieniu z 12 października 1992 roku, I CRN 156/92, stwierdził dodatkowo, że „za nieważny należy uznać testament w sytuacji, gdy testator nie złożył ustnie przed notariuszem oświadczenia woli, a jedynie przyniósł je w formie pisemnej i notariusz pismo spadkodawcy przepisał w akcie notarialnym, akt zaś został odczytany i podpisany”. Notarialny rejestr testamentówDużym ułatwieniem dla spadkodawców, wynikającym ze sporządzenia testamentu notarialnego, jest fakt, że testament sporządzony przez notariusza może zostać wprowadzony do Notarialnego Rejestru Testamentów (niestety rejestr ten nie jest obowiązkowy). Wpis testamentu do rejestru jest wprowadzony do rejestru zostaje zabezpieczony, a do jego wglądu za życia spadkodawcy nie może zostać upoważniony nikt poza nim samym. Z kolei po śmierci testatora spadkobiercy za pomocą rejestru mogą dowiedzieć się, do którego notariusza mają zgłosić się po testament. Każdy, kto okaże w dowolnej kancelarii notarialnej odpis aktu zgonu, uzyska informację o sporządzonych i zarejestrowanych testamentach określonego spadkodawcy lub o ich braku. Jest to rozwiązanie bardzo pomocne z tego względu, że często spadkodawca nie informuje przyszłych spadkobierców o sporządzonym testamencie, zaś sam notariusz niejednokrotnie nie ma realnych możliwości dowiedzenia się o śmierci testatora, a tym samym zawiadomienia spadkodawców o otwarciu notarialny – podsumowanieLudzie nie lubią myśleć o swojej śmierci, przez co często nie decydują się na sporządzenie testamentu bądź odwlekają jego sporządzenie do ostatniej chwili. Takie działanie może mieć jednak daleko idące negatywne skutki. Brak dokładnego spisania ostatniej woli może doprowadzić do wielu konfliktów wśród spadkobierców, z kolei testament spisany przed samą śmiercią – do próby jego podważenia z uwagi na wiek i stan zdrowia uwagi na powyższe, o rozporządzeniu swoim majątkiem na wypadek śmierci należy pomyśleć zawczasu i zrobić to ostrożnie, aby przez swoją niewiedzę czy brak doświadczenia w kwestiach prawniczych nie dopuścić się błędów merytorycznych czy formalnych dokumentu, które mogą skutkować nieważnością testamentu. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się testament notarialny. Taki testament sporządzany jest przez profesjonalnego prawnika, który pomoże spadkodawcy prawidłowo przekazać w akcie jego wolę. Co więcej, testament ten ma moc dokumentu urzędowego, co stanowi o jego bardzo wysokiej mocy dowodowej w ewentualnym postępowaniu sądowym. Z całą pewnością można stwierdzić, że testament notarialny jest najlepszym gwarantem tego, że po śmierci testatora jego ostatnia wola zostanie wykonana w sposób prawidłowy, zgodnie z intencją spadkodawcy.
Podważenie testamentu może próbować dokonać zarówno osoba, która została w nim wymieniona, jak i osoba, która posiada ustawowe prawo do dziedziczenia. Nie ma znaczenia czy dana osoba była spokrewniona z testatorem. Testament można podważyć tylko w sądzie. Niezbędna będzie dokumentacja potwierdzająca zastrzeżenia oraz zeznania
Opłata notarialna za sporządzony testament składa się z trzech składników. Pierwszy z nich to taksa notarialna, drugi to podatek VAT a trzeci to opłata za każdą rozpoczętą maksymalna, suma minimalnaWysokość opłat notarialnych waha się w określonych widełkach i bardzo często jest zależna od tego, jaką kancelarię notarialną wybierzemy. Co więcej, maksymalny koszt świadczonych usług jest definiowany przez ustawę. Spróbujmy się przyjrzeć kosztom sporządzenia testamentu, na przykładzie najwyższych stawek określanych przez sporządzenia testamentu jest zależna od skutków prawnych, jakie on ze sobą niesie. Jeśli jest to „klasyczny” testament, nie pociągający za sobą żadnych dodatkowych skutków prawnych, jego cena wyniesie 50 zł netto + 11,50 zł (VAT) + 7,38 zł (za wypisanie jednej strony) = 68,88 złWięcej zapłacimy za testament, który zawiera zapis zwykły z jednoczesnym poleceniem pozbawienia lub polecenia prawa do zachowku. Suma poszczególnych kosztów będzie wyglądać następująco: 150 zł netto + 34,50 zł (VAT) + 7,38 (za wypisanie jednej strony) = 191,88 złNajwiększe koszty poniesiemy w przypadku testamentu, który zawierać będzie zapis windykacyjny. Koszt sporządzenia takiego dokumentu będzie wynosił 200 zł + 46 zł (VAT) + 7,38 (za wypisanie jednej strony) = 253,38 złCo ważne, koszt odwołania testamentu jest kwotą stałą i niezależną od jego formy. Wynosi ona maksymalnie 30 formy testamentuW praktyce notarialnej wyróżniamy również tak zwany testament z podstawieniem. Jest to dokument prawny, który w miejsce uprawnionego spadkobiercy „podstawia” (oczywiście za jego zgodą) innego spadkobiercę. Sytuacja ta zachodzi wówczas, gdy prawny spadkobierca nie może lub nie chce dziedziczyć spadku. Za taką formę testamentu również zapłacimy 50 może sporządzić testament również poza swoją kancelarią prawną. Wiąże się to z opłatą w wysokości 50 jest fakt, że sumy pobierane za testamenty nie sumują się. Jeśli więc chcemy sporządzić testament wydziedziczający z dodatkowym zapisem windykacyjnym, koszt jaki z tego tytułu poniesiemy będzie równoważny kosztom uzyskania wyłącznie testamentu z pomocy w sporządzeniu testamentu? Sprawdź na:

Podważenie testamentu spisanego u notariusza jest dosyć trudne, ale możliwe. Podważenie takiego testamentu będzie bardzo trudne. Odwołanie się do sądu w sprawie testamentu sporządzonego u notariusza nie jest łatwą sprawą bowiem osoba, która chce skorzystać z usług notariusza jest przez niego badana czy nie działa pod przymusem oraz czy jest w pełni świadomy prawnych

Testament notarialny pomaga uniknąć problemów związanych z jego zaginięciem– przekonują notariusze Maciej Celichowski i Joanna Zawrotniak. Testament notarialny czy odręczny? Nierzadko w trakcie porządków w mieszkaniu zmarłej osoby jej spadkobiercy znajdują zapomniany testament. Najczęściej ma to miejsce wówczas, gdy spadkobiercy chcą sprzedać mieszkanie lub podzielić się między sobą majątkiem spadkowym. Niestety, sytuacja się komplikuje, gdy mają już w ręku notarialne poświadczenie dziedziczenia lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku. Jeśli takie dokumenty wydane zostały bez uwzględnienia ostatniej woli zmarłego - wymagają zmiany. To oznacza nowe postępowanie spadkowe, a tym samym wymaga czasu i wiąże się z kolejnymi kosztami. Wioleta Matela-Marszałek, Co można zrobić, by uniknąć takiej sytuacji? Notariusz Maciej Celichowski z Izby Notarialnej w Poznaniu: Testament można sporządzić także w domu, pisząc go w całości własnoręcznie, opatrując tytułem „testament”, podpisem i datą. Należy jedynie pamiętać, że jeden testament może sporządzić tylko jedna osoba. W Polsce nie ma testamentów wspólnych. Jeśli treść testamentu nie będzie sprzeczna z prawem, wywoła on wszystkie skutki prawne w nim zawarte. Gdy tak nie jest, sąd może zmodyfikować zapis. Na przykład, gdy w testamencie zapiszemy jednemu dziecku dom, a drugiemu samochód, co będzie stanowić znakomitą większość naszego dorobku, to sąd może zmienić jego sens w ten sposób, że spadkobiercy nabędą zamiast domu i samochodu udziały w całym spadku odpowiadające odpowiednio wartości domu i samochodu. Testament ten będzie jednak zawsze ważny, o ile nie będzie zawierał postanowień niezgodnych z prawem np. warunku lub tzw. podstawienia powierniczego (powołanie do spadku z obowiązkiem wydania go później innej osobie np. po osiągnięciu przez nią pełnoletności). Notariusz Joanna Zawrotniak z Izby Notarialnej w Poznaniu: Z testamentem sporządzonym w domu wiąże się jednak taki problem, że może on „zaginąć”, tj. zostać nieodnaleziony bezpośrednio po śmierci spadkobiercy, pozostając w ukryciu w szufladzie lub między innymi dokumentami. Odnalezienie testamentu w trakcie porządkowania majątku zmarłej osoby przed np. sprzedażą mieszkania lub domu, gdy sporządzony już został notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane przez sąd prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, skutkuje koniecznością uchylenia tych dokumentów i ponownego wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Wiążą się z tym dodatkowe koszty i mitręga czasowa. Chcąc uniknąć tego zagrożenia, można sporządzić testament w formie aktu notarialnego i go zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Kto przechowuje testament notarialny? Czym jest Notarialny Rejestr Testamentów? MC: Testament sporządzony u notariusza (jak i każdy inny testament, także ten sporządzony w domu, a więc holograficzny), można bezpłatnie zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Po śmierci testatora, każdy, kto dysponuje jego aktem zgonu, może uzyskać w dowolnej kancelarii notarialnej informację, czy zmarły członek rodziny nie zostawił testamentu zarejestrowanego w NORT. Oczywiście, zarejestrowanie testamentu nie sporządzonego przez notariusza (np. holograficznego), wymaga podpisania w kancelarii protokołu przyjęcia testamentu na przechowanie (to koszt 246,00 zł brutto plus koszty wypisów). Ile kosztuje testament u notariusza? Jakie są obecnie koszty sporządzenia testamentu u notariusza? JZ: Notarialne koszty sporządzenia testamentu różnią się w zależności od jego treści. Testament zawierający jedynie powołanie kogoś bliskiego do spadku kosztuje 61,50 zł brutto. Do tego należy doliczyć koszty sporządzenia wypisów. Jeśli jednak chcemy w testamencie umieścić zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie prawa do zachowku (wydziedziczenie) to musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami. Każde z powyższych rozrządzeń testamentowych kosztuje 184,50 zł brutto. Gdybyśmy jednak chcieli do testamentu wprowadzić zapis windykacyjny, to musimy się liczyć z kosztem 246 zł brutto. Notarialny testament ma jednak przewagę nad testamentem domowym, gdyż jego oryginał zostaje u notariusza, który wydaje jego wypisy posiadające moc prawną oryginału. I to w takiej ilości, w jakiej osoba go sporządzająca poprosi. Testament notarialny - elementy Czym zapis zwykły różni się od windykacyjnego? MC: Zapis zwykły zobowiązuje spadkobierców do przekazania części spadku (np. wskazanej rzeczy) zapisobiercy wskazanemu w testamencie, po potwierdzeniu praw do spadku w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia lub postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Natomiast zapis windykacyjny nie wymaga żadnych działań ze strony spadkobierców, gdyż powoduje nabycie jego przedmiotu przez zapisobiercę windykacyjnego w chwili śmierci spadkodawcy. Podstawą ujawnienia praw do przedmiotu zapisu windykacyjnego (np. nieruchomości w księdze wieczystej) jest notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które powinny wymieniać zapisobierców windykacyjnych oraz przedmioty przez nich nabyte. Jednak ich nabycie następuje już w chwili śmierci osoby, która przekazała nam w zapisie windykacyjnym np. swoje mieszkanie. Zapisobierca windykacyjny może jednak spotkać się ze strony pokrzywdzonych testamentem spadkobierców ustawowych z żądaniem uzupełnienia zachowku. Do chwili działu spadku odpowiada on także za długi spadkowe razem ze spadkobiercami, a po podziale spadku odpowiada już za długi spadkowe jedynie do wartości przedmiotu zapisu windykacyjnego. Zapisobierca zwykły nie odpowiada za zachowek, za długi spadkowe i może zapis odrzucić. Nabycie praw do mieszkania lub pieniędzy przekazanych nam w zapisie zwykłym następuje w wyniku zawarcia umowy między spadkobiercami a zapisobiorcą. Jednak żądać zawarcia tej umowy możemy jedynie przez pięć lat od ogłoszenia testamentu, chyba że spadkodawca inaczej w nim postanowił. W testamencie można też umieścić polecenie. Na czym ono polega? MC: Polecenie to takie umieszczone w testamencie zobowiązanie spadkobiercy do określonego działania, które nie czyni nikogo wierzycielem. Z żądaniem jego wykonania mogą jednak wystąpić inni spadkobiercy i wykonawca testamentu. Będzie to np. żądanie pochowania na określonym cmentarzu, w obrządku rzymskokatolickim lub odwrotnie bez zachowania jakiegokolwiek ceremoniału religijnego, zobowiązanie postawienia nagrobku i opieki nad nim, polecenie przeczytania ulubionego wiersza nad grobem, obowiązek zaopiekowania się psem przez spadkobierców lub jednego z nich lub polecenie dziecku ukończenia studiów itp. Kiedy najlepiej sporządzić testament? MC: Wbrew potocznym obrazom z książek i telewizji testamentu nie sporządza się zwykle na łożu śmierci. W takiej chwili umierająca osoba zwykle nie ma wystarczającej świadomości, by ważnie rozporządzić swoim mieniem po śmierci. Testament należy sporządzić więc wtedy, gdy po pierwsze mamy jakiś majątek (nieruchomość, samochód, pieniądze w banku), a porządek dziedziczenia, który określa kodeks cywilny nam nie odpowiada. Po nadto, co może wydać się paradoksem, testament należy koniecznie sporządzić, gdy ma się już mieszkanie lub dom, kupione na kredyt i małe dzieci. Śmierć jednego z rodziców (kredytobiorców) niesie ze sobą często taki spadek dochodów w rodzinie, że drugi z rodziców jest zmuszony obciążony hipoteką dom lub mieszkanie sprzedać. Taka operacja musi nastąpić pod kontrolą sądu opiekuńczego i za jego zgodą, na co zwykle się czeka. W tym czasie trzeba płacić raty kredytu i można stracić kupca. Powołanie się wzajemnie do spadku przez rodziców ten problem znosi. Oczywiście wymaga wzajemnego zaufania, że zgromadzony wspólnie majątek trafi po śmierci drugiego z rodziców do wspólnych dzieci, a nie do rodziny założonej po śmierci pierwszego z rodziców przez drugiego z nich. Należy przy tym pamiętać, że powołanie drugiego z rodziców do dziedziczenia jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn tylko o tyle, o ile pozostają oni w związku małżeńskim. Co w sytuacji, gdy zmienimy zdanie? Czy raz sporządzony testament jest nieodwołalny? JZ: Testament można odwołać lub zmienić w każdej chwili. Co więcej, nie trzeba się trzymać tej samej formy, co odwoływany lub zmieniany testament. Testament notarialny można więc odwołać w domu i odwrotnie. A czy można go podważyć? JZ: Generalnie wola testatora jest święta i nikt nie powinien jej podważać. Jednak wola ta winna zostać wyrażona prawidłowo. Dotyczy to w szczególności zdolności osoby sporządzającej testament do prawidłowej oceny sytuacji, braku nacisków ze strony rodziny czyli tzw. zdolności testowania. Pod tym względem najbezpieczniejszy jest testament notarialny. Bardzo dziękuję za rozmowę.
Ile kosztuje spisanie testamentu u notariusza 2022? Zastanawiasz się, ile kosztuje testament u notariusza? Koszt sporządzenia testamentu będzie najniższy, jeśli dokument będzie zawierał jedynie powołanie do spadku i wyniesie w takim przypadku 50 zł netto (61,50 zł brutto) plus opłata za wypis. Oddzielnie płaci się za dodatkowe zapisy.
Spisanie testamentu u notariusza Polskie prawo dopuszcza możliwość rozporządzania swoim majątkiem na wypadek śmierci za pomocą testamentu. Jest to czynność mortis causa, a zatem skutkuje w chwili śmierci testatora. Warto zadbać o to, aby testament był sporządzony poprawnie, nie zawierał niedomówień czy luk. W przeciwnym razie może on zostać obalony. Na co zatem zwrócić uwagę i w jakiej formie najlepiej spisać testament, aby miał on moc prawną? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule. Jaką formę sporządzenia testamentu wybrać? Obecnie obowiązujące prawo dopuszcza wiele form i rodzajów testamentów. Należą do nich, chociażby testamenty ustne czy własnoręcznie spisane. Jednak najbezpieczniejszą formą, z wielu względów, jest testament notarialny. Wynika to głównie z faktu, że wszystkie inne formy traktowane są jako dokumenty prywatne. Testament notarialny jest natomiast sporządzany w formie aktu notarialnego, co czyni go dokumentem o mocy urzędowej. Dlaczego warto sporządzić testament u notariusza? W celu spisania swojej ostatniej woli warto wybrać się do notariusza z kilku ważnych powodów. Pierwszym z nich jest odpowiednia wiedza prawnicza. Jeśli jej nie posiadasz najlepiej uzyskać poradę od specjalisty z danej dziedziny. Pomoże to bowiem w uniknięciu błędów, które w przyszłości mogłyby być wykorzystane do podważenia testamentu. Jeśli Twój testament zostanie uznany przez sąd za nieważny, wówczas osoby przez Ciebie wskazane nie otrzymają spadku, a Twoja ostatnia wola zostanie zastąpiona ustawowymi zasadami dziedziczenia. A zatem najbezpieczniej jest oddać spisanie testamentu w ręce profesjonalisty, jakim jest notariusz. Forma testamentu notarialnego Jak już wcześniej wspominaliśmy, testament notarialny sporządzany jest w formie aktu notarialnego. Ustawa Prawo o notariacie ściśle określa jakie cechy powinna posiadać ostatnia wola spisana u notariusza. Zgodnie z art. 80 Prawa o notariacie testament musi być sformułowany w sposób przejrzysty i zrozumiały. Podczas czynności notarialnych notariusz zobowiązany jest do udzielenia spadkodawcy wszelkich niezbędnych wyjaśnień związanych z zagadnieniami prawnymi, a także co do skutków dokonanych rozrządzeń majątkowych. Dodatkowo na podstawie art. 85 ww. ustawy notariusz musi wylegitymować testatora, a także ustalić, czy ma on zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, czy może sporządzić testament. Bardzo ważnym elementem ostatniej woli spisanej u notariusza jest własnoręczny podpis spadkodawcy pod dokumentem. Musi być on złożony w obecności notariusza. Nie należy zapominać, że arkusze papieru, na których spisany jest testament (jeżeli jest ich kilka) powinny być ponumerowane, opatrzone parafką i połączone ze sobą. Przed podpisaniem testament musi zostać odczytany testatorowi, aby ten mógł potwierdzić zrozumienie treści aktu i czy faktycznie wyraża ona jego ostatnią wolę. Jak wygląda procedura sporządzania testamentu przed notariuszem i jakie korzyści płyną z tej formy? Warto się przekonać, jeśli rozważmy spisanie ostatniej woli. Jak wygląda sporządzanie testamentu u notariusza? W skład testamentu może wchodzić nieruchomości, przedmioty, a także oszczędności i długi. Obecnie powszechnie sporządza się testamenty u notariusza. Epidemia SARS-CoV-2 pokazała nam jednak, że warto wrócić "do korzeni". Testament można napisać bez notariusza. w tekście linki do wzorów odręcznych testamentów. Sporządzenie testamentu w domu. Testament musi być sporządzony: własnoręcznie (!) pismem ręcznym (!). TESTAMENT NIE MOŻE BYĆ SPORZĄDZONY NA KOMPUTERZE I WYDRUKOWANY! TESTAMENTU NIE MOŻNA NAPISAĆ NA MASZYNIE ANI BRAJLEM! TESTAMENTU NIE MOŻNA NIKOMU PODYKTOWAĆ ! Pisząc o własnoręczności sporządzenia testamentu specjalnie używałam wykrzykników. Najczęstszą przyczyną nieważności testamentów sporządzonych osobiście jest to, że spadkodawca nie napisał testamentu ręcznie, a tylko go podpisał. Testament wydrukowany na komputerze, napisany na maszynie do pisania albo podyktowany sąsiadce nie wywoła żadnych skutków prawnych. Ustawodawca wprowadził wymóg sporządzenia całego testamentu pismem ręcznym i ma to swoje uzasadnienie. Tak sporządzony testament dużo trudniej jest podrobić. Dużo trudniej jest również zmusić kogoś do napisania dłuższego tekstu. Testament musi być własnoręcznie podpisany. Podpis powinien znajdować się na końcu dokumentu ! Testament bez podpisu spadkodawcy jest nieważny. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia z dnia 9 maja 1995 r. III CZP 56/95 wskazał, że podpisanie testamentu własnoręcznego przez spadkodawcę: świadczy o tym, że osoba sporządzająca testament miała wolę i świadomość testowania, pozwala zidentyfikować osobę spadkodawcy, jest wyrazem tego, że spadkodawca złożył oświadczenie woli w całości, że sporządzone pismo jest ukończonym testamentem. Podpis jest na tyle ważny, że nawet osoba sporządzająca testament własnoręczny, która w jego treści wymienia swoje imię i nazwisko przed rozrządzeniem majątkiem, nie dopełnia obowiązku podpisania testamentu. Samo wskazanie "Ja Janina Kowalska sporządzam testament..." bez podpisu na końcu nie wystarczy. Bez podpisu nie będzie można stwierdzić, czy spadkodawca testament ukończył, czy nie rozmyślił w trakcie jego pisania. Tak długo, dopóki sporządzający testament nie złożył swojego podpisu, teoretycznie mógł dodać inne oświadczenia woli, które w istotny sposób mogły modyfikować całą treść tej ostatniej woli. Testament musi być opatrzony datą. Z testamentu musi wynika kiedy został sporządzony. Brak daty co do zasady powoduje nieważność testamentu, chyba że nie ma wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, treści testamentu oraz wzajemnego stosunku kilku testamentów. Data jest ważna dlatego, że na różnych etapach życia nasze pismo się zmienia. Brak daty może powodować nieważność testamentu np. gdy spadkodawca powołał do całości spadku swoją żonę (nie pisząc jej imienia ani nazwiska), a przed śmiercią kilka razy się rozwiódł i kilka razy się żenił. Data wskazuję, którą z żon miał na myśli. Brak daty spowoduje nieważność testamentu, gdy spadkodawca sporządził ich kilka i nie wiadomo, który z nich jest najnowszy. Każdy pisze swój testament. Ustawodawca nie dopuścił możliwości wspólnych testamentów. Testament sporządzony wspólnie przez małżonków czy kochanków będzie nieważny. Nie wyklucza to testementów wzajemnych tj. mąż powołuje do spadku żonę, a w swoim testamencie powołuje do spadku męża. Ale testament każdy sporządza swój. W testamencie do spadku powołać można tylko osobę żyjącą. Spadkobiercą testamentowym może być tylko osoba, która w dacie otwarcia spadku żyje. Jeśli jedyny spadkobiercą testamentowy umiera wcześniej albo w tym samym momencie co spadkodawca, nie dziedziczą jego dzieci, ale dochodzi do spadkobrania ustawowego. Jeśli spadkobierców testamentowych jest więcej, udział pozostałych się zwiększy. Przykład: Janina Kowalska powołuje do spadku w całości swoją córkę Klarę. Obie giną jednak jednocześnie w wypadku samochodowym. Spadek nie przechodzi automatycznie na jedyną córkę Klary, a wnuczkę Janiny. Jeśli Janina chciałaby, żeby w takim wypadku dziedziczyła wnuczka, powinna to wskazać w treści testamentu wykorzystując tzw. podstawienie. Wystarczyłoby, żeby napisała Gdyby Janina Kowalska nie chciała lub nie mogła po mnie dziedziczyć, to w jej miejsce powołuję do spadku moją wnuczkę Klarę Kowalską. Jak powołać kogoś do spadku. W przypadku testamentu własnoręcznego nie ma możliwości zapisania konkretnym osobom konkretnym przedmiotów np. kompletu sztućców synowi, a motoroweru córce albo domu małżonkowi, a mieszkań dzieciom. Sąd i tak będzie musiał orzecz w jakich ułamkach doszło do powołania do spadku wyceniając majątek i jego proporcje. Aby nie komplikować, najlepiej już w testamencie określić udziały spadkowe każdego, kogo chcemy powołać do spadku. Przykład: testament, w którym spadkodawca powołał do spadku bratanka i bratanicę. Jeśli chcemy już w testamencie w sposób wiążący określić, co komu ma przypaść musimy iść do notariusza i w testamencie notarialnym wykorzystać instytucję zapisu windykacyjnego. Testament a zachowek. Fakt, że spadkodawca nie powołał kogoś w testamencie (np. któregoś z dzieci), nie oznacza jeszcze, że ta osoba nie będzie mogła się ze spadku niczego domagać. Nawet jeśli spadkobierca pominie w testamencie swoje dzieci (a gdy dzieci nie żyją wnuki i prawnuki) małżonka oraz rodziców (tzw. testament negatywny) nie oznacza, że te osoby nie mogą domagać się zachowku. Jeśli spadkobierca chce, żeby np. małżonek albo któreś z dzieci nie mogło domagać się od spadkobierców testamentowych musi skorzystać z instytucji wydziedziczenia. Ważne jest, żeby w testamencie wskazać konkretną przyczynę wydziedziczenia. Musi to być opisane szczegółowo np. "Wydziedziczam mojego syna Adriana Nowaka z powodu uporczywego postępowania wbrew mojej woli, w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego tj.: nadużywanie alkoholu, wielokrotnie upijanie się w moim miejscu zamieszkania, wielokrotne wywoływanie awantur pod wpływem alkoholu, w których czasie używał wobec mnie słów uznawanych za obelżywe, zniesławianie nazywając mnie złodziejem, wielokrotne sprawianie przykrości, naruszenie mojej nietykalności cielesnej poprzez uderzenie mnie dwukrotne w twarz, grożenie mi pozbawieniem życia oraz uporczywego niedopełniania wobec mnie obowiązków rodzinnych, zerwanie kontaktów rodzinnych, brakiem zainteresowania moim stanem zdrowia, brakiem wsparcia w codziennym funkcjonowaniu oraz w czasie mojego pobytu w szpitalu". Pamiętaj, jeśli chcesz kogoś wydziedziczyć napisz szczegółowo dlaczego. Samo wskazanie, że wydziedziczam syna nie wystarczy. Uwaga: wydziedziczenie syna, nie powoduje, że zachowku nie mogą domagać się jego dzieci, a wnuki spadkodawcy! Jak napisać testament z wydziedziczeniem? Zobacz wzory testamentów z wydziedziczeniem. Pamiętaj zawsze testament napisz sam i jeśli kogoś wydziedziczać podaj szczegółowo dlaczego. Testament z wydziedziczeniem. Testament z wydziedziczeniem i podstawieniem. Gdzie przechowywać testament? Testament można przechowywać u siebie w domu, można go też dać na przechowanie zaufanej osobie. Zalecam Klientom przekazanie testamentu tej osobie, którą chcemy powołać do spadku. Będzie ona najbardziej zainteresowana tym, żeby po śmierci spadkodawcy ujawnić testament. Można również zdeponować testament w Kancelarii Notarialnej. U notariusza można przechować nie tylko testament notarialny, ale także ten sporządzony własnoręcznie w domu. Notariusz wprowadzi wówczas testament do Notarialnego Rejestru Testamentów. W przypadku zdeponowania testamentu u notariusza mamy pewność, że testament nie zaginie. Kiedy testament jest nieważny? Przykłady sytuacji, w których testament jest nieważny: gdy nie został napisany własnoręcznie, a np. wydrukowany, gdy nie zawiera podpisu, gdy nie ma daty, a spadkodawca sporządził kilka testamentów, gdy został sporządzony w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (np. przez osobę chorą psychicznie), gdy został sporządzony pod wpływem groźby, gdy został sporządzony pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści, gdy został sporządzony wspólnie z inną osobą, gdy został sporządzony przez osobę niepełnoletnią. Podatek od spadku. Sporządzając testament nie można zapominać, że z dziedziczeniem wiążą się również obowiązki podatkowe. Co prawda nie będzie to już problem spadkodawcy, ale warto uprzedzić o tym osoby, które chcemy powołać do spadku, sczzególnie jeśli to dalsza rodzina lub osoby formalnie obce. Ma to np. ogromne znaczenie w przypadku konkubentów, którzy pod kątem podatkowym są dla siebie obcymi osobami. Takie osoby mogą jeszcze skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej. Jednym z jej warunków jest jednak zawarcie tzw. umowy o opiekę z podpisami notarialnie poświadczonymi. Więcej o podatku od spadków i darowizn przeczytasz w artykule: Co zrobić, by nie płacić podatku od spadków i darowizn? adw. Marta Rozwadowska - Kucka Potrzebujesz więcej informacji skontaktuj się z Kancelarią. Możesz także skorzystać z Pomocy prawnej online. Jeśli to, co napisałam było dla Ciebie pomocne polub moją stronę na Fb lub udostępnij artykuł. Dzięki temu będę wiedziała, jakie teksty są przydatne dla czytelników. Jeśli coś jest niejasne, pozostaw komentarz. . 330 454 371 134 76 417 478 62

spisanie testamentu u notariusza