Praca w gospodarstwie rolnym może zostać zaliczona do zakładowego stażu pracy pod warunkiem, że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy płacowe przewidują możliwość zaliczenia do pracowniczego stażu pracy okresów pracy u innych pracodawców. W celu prawidłowego określenia stażu pracy, należy wziąć pod uwagę zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, o którym mowa w Kodeksie pracy. Istnieje także możliwość zaliczenia do stażu pracy innych okresów pracy na mocy odrębnych ustaw lub przepisów zakładowych. Ma to zastosowanie w przypadku pracy w gospodarstwie rolnym, która po spełnieniu warunków, o których dalej mowa, będzie zaliczana do stażu pracy. Praca w gospodarstwie rolnym jest: zaliczana do stażu pracy u danego pracodawcy, jeżeli przepisy ustaw i przepisy wykonawcze, układy zbiorowe pracy lub regulaminy wynagradzania przewidują możliwość wliczenia do stażu pracy okresu pracy w innych zakładach pracy, czyli w gospodarstwie rolnym, niezaliczana do stażu pracy u danego pracodawcy, jeśli w myśl danego przepisu prawa lub postanowienia wewnątrzzakładowego stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, na określonym stanowisku lub w branży, lub w szczególnych warunkach. Polecany produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie Wliczany do stażu pracy okres zatrudnienia można podzielić zasadniczo na 3 okresy. Są to przypadki wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Gospodarstwo prowadzone indywidualnie lub przez współmałżonka Pierwszym z tych okresów jest czas prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka. Do stażu będziemy tutaj wliczać pracę w gospodarstwie rolnym, która przypada na okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka. Warto wyjaśnić, że zgodnie z wyrokiem NSA z 18 maja 1999 r. przez prowadzenie gospodarstwa rolnego rozumie się samodzielną lub przy pomocy innych osób (osób bliskich, pracowników najemnych) faktyczną pracę w gospodarstwie rolnym, jaka jest wykonywana na własny rachunek w charakterze właściciela lub posiadacza (II SA 204/99). Wpływ stażu pracy na uprawnienia pracownika Anna K. prowadziła wraz z mężem gospodarstwo rolne przez 10 lat. Następnie z przyczyn ekonomicznych musiała się zatrudnić na podstawie umowy o pracę. W związku z zatrudnieniem pracowniczym dotychczasowy okres pracy w gospodarstwie rolnym będzie się wliczał do jej stażu pracy. Jeszcze do 1971 r. gospodarstwem rolnym była nieruchomość rolna do 0,2 ha. Od 24 grudnia 1971 r. normę tę podwyższono do 0,5 ha, a od 1 lipca 1989 r. do 1 ha użytków rolnych. Polecamy: PIT-y 2015 (książka + CD) Praca w gospodarstwie po 16. roku życia, a przed jego przejęciem W tym przypadku mowa jest o okresach zaliczanych do stażu pracy przypadających przed 1 stycznia 1983 r., ale po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, które poprzedzały objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. A zatem warunkiem koniecznym do zaliczenia przepracowanych lat do stażu pracy jest objęcie, a następnie osobiste prowadzenie gospodarstwa. Sąd Najwyższy zaznaczył, że nie ma tutaj znaczenia moment (czas), w którym nastąpiło przejęcie, a więc nie musi do niego dojść zaraz po zaprzestaniu pracy w tym gospodarstwie. Co więcej, okresy pracy w gospodarstwie bez jego objęcia i rozpoczęcia prowadzenia nie podlegają wliczeniu do stażu pracy (wyrok NSA z 30 stycznia 2001 r., II SA 613/00). Należy dodać, że przez objęcie gospodarstwa należy rozumieć również objęcie tylko pewnej jego części. Forum - Kadry Ewa W. pracowała w gospodarstwie rolnym swoich rodziców od ukończenia 16. roku życia przez 10 lat. Równocześnie uczęszczała do szkoły. Po zakończeniu studiów wyprowadziła się do Warszawy, gdzie pracowała jako pracownik administracyjny na uczelni. Po jej wyjeździe gospodarstwo rodziców przejął brat. A zatem 10-letni okres pracy Ewy W. nie będzie wliczony do stażu pracy, gdyż nie spełniła warunku przejęcia i prowadzenia gospodarstwa. Praca w gospodarstwie w charakterze domownika Do stażu pracy będziemy wliczać również przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Do 31 grudnia 1990 r. za domownika uznawany był zarówno członek rodziny rolnika, jak i inna osoba pracująca i pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem po ukończeniu 16. roku życia. Wówczas osoby te nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia, praca ta zaś stanowiła dla nich główne źródło utrzymania. Po zmianie przepisów, tj. od 1 stycznia 1991 r., za domownika uważa się osobę bliską rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy (art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników). Oznacza to, że pomoc w gospodarstwie rolnym wykonywana dorywczo lub sezonowo, np. podczas żniw, nie będzie już rozumiana jako ta, która jest wliczana do stażu pracy. Jak ustalić staż pracy Anna K. po ukończeniu 16. roku życia pracowała stale w gospodarstwie swoich rodziców. Równocześnie codziennie dojeżdżała na studia do pobliskiego miasta. A zatem okres pracy w gospodarstwie jest zaliczany do stażu pracy Anny K., gdyż został spełniony warunek wspólnego zamieszkania i pracy w gospodarstwie rodziców. Gdyby jednak Anna K. wynajmowała mieszkanie w mieście, w którym studiowała, a do domu dojeżdżała i pracowała tylko w weekendy, okres tej pracy nie byłby wliczany do stażu pracy, gdyż nie pracowała stale w gospodarstwie rolnym. Dokumentowanie pracy w gospodarstwie Aby pracodawca mógł zaliczyć do stażu pracy okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, pracownik musi przedłożyć mu stosowne zaświadczenie, które na jego wniosek wyda właściwy urząd gminy. W razie braku możliwości wydania takiego zaświadczenia okresy pracy w gospodarstwie mogą zostać udowodnione również na podstawie zeznań co najmniej 2 świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne. Podstawa prawna: art. 1, 2 i 3 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (DzU nr 54, poz. 310), art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (DzU z 2008 r. nr 50, poz. 291 ze zm.). Orzecznictwo: wyrok NSA w Warszawie z 18 maja 1999 r. (II SA 204/99, niepubl.), wyrok NSA w Warszawie z 30 stycznia 2001 r. (II SA 613/00, niepubl.).
W przypadku rolników indywidualnych ZUS umożliwia doliczenie maksymalnie 30 lat pracy na polach do stażu zawodowego. Oznacza to, że jeśli przez te 30 lat byłeś oficjalnie zarejestrowany jako pracujący w gospodarstwie i odprowadzałeś odpowiednie składki zusowskie, będą one liczone przy ustalaniu wysokości twoich świadczeń
Praca: Gospodarstwie rolnym Zagranica. 122.000+ aktualnych ofert pracy. Pełny etat, praca tymczasowa, niepełny etat. Konkurencyjne wynagrodzenie. Informacja o pracodawcach. Szybko & bezpłatnie. Zacznij nową karierę już teraz!
W okres świadczonej pracy przez pracownika w indywidualnym gospodarstwie rolnym, oprócz okresów uwzględnionych ze stosunku pracy, wliczane są mu także okresy wykonywanej pracy w gospodarstwie rolnym u najbliższych krewnych np. rodziców czy praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym zostaje zaliczona do stażu pracowniczego, stanowi uzupełnienie okresów pracy tej osoby, uprawniając ją do przyznania niektórych świadczeń pracowniczych lub wyższej ich wysokości. Okresy zaliczane pracownikowi do stażu pracowniczego z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym Zasady określające zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym reguluje ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Do stażu pracy wlicza się pracownikowi: okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub świadczenie pracy w gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka, przypadający przed 1 stycznia 1983 r. okres pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzający objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiem, przypadający po 31 grudnia 1982 r. okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Ważne! Okresów pracy przypadających w gospodarstwie rolnym nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego jest zależne nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego lub innego świadczenia przysługującego z upływem roku pracy lub okresu krótszego niż jeden rok. Pracowniczy staż pracy przy prowadzeniu indywidualnego gospodarstwa rolnego Z obecnego orzecznictwa wynika, że prowadzenie gospodarstwa rolnego charakteryzuje się faktyczną pracę w gospodarstwie rolnym wykonywaną na własny rachunek w charakterze właściciela bądź posiadacza w rozumieniu art. 336 kodeksu cywilnego. Pracownik chcący udowodnić, że w określonym czasie prowadził gospodarstwo rolne, powinien uczynić to na podstawie np.: umowy dzierżawy, umowy kupna-sprzedaży decyzji administracyjnej, poświadczenia, że pracownik pracował w gospodarstwie współmałżonka. Staż pracy w gospodarstwie rolnym osoby, która ukończyła 16 rok życia Zasadniczo zostało przyjęte, że praca na roli bez objęcia gospodarstwa i rozpoczęcia jego prowadzenia nie podlega wliczeniu do stażu pracy. Aczkolwiek objęcie i zajęcie się gospodarstwem rolnym nie musi być natychmiastowe po zakończeniu pracy w tym gospodarstwie. Objęcie gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia, może nastąpić w późniejszym okresie, gdy pracownik pozostaje już w zatrudnieniu. Uwaga! Do stażu pracowniczego na podstawie omawianego przepisu nie zostaje wliczona praca w gospodarstwie rolnym u innych osób niż rodzice lub teściowie pracownika. W wielu przypadkach do pracowniczego stażu pracy zaliczany jest okres pracy, w którym dana osoba swego czasu łączyła pracę w gospodarstwie rolnym z nauką w szkole, z zastrzeżeniem, że praca była faktycznie wykonywana. Praca w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika Zaliczenie do stażu pracowniczego czasu pracy przypadającego po 31 grudnia 1982 r., należy rozróżnić definicję domownika przypadającą do 31 grudnia 1990 r., jak i po tym okresie. Pod pojęciem domownika do 31 grudnia 1990 r. należy przyjąć: członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeśli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończenie 16 lat, osoby, które nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów i wykonywana praca w gospodarstwie rolnym była dla nich głównym źródłem utrzymania. Uwaga! W przepisach obowiązujących w powyższym czasie, praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowiła głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik uczył się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Ważne! Jeżeli pracownik ubiega się o zaliczenie do stażu pracowniczego okresu pracy w gospodarstwie rolnym przypadającym w latach 1983–1990, to fakt chodzenia przez niego do szkoły ponadpodstawowej lub wyższej, mimo spełniania innych kryteriów z ówczesnej definicji domownika, pozbawi go tej możliwości. Pracodawca ma podstawy, aby takiego wniosku nie zaakceptować. Pod pojęciem domownika od 1 stycznia 1991 r. należy rozumieć domownika, który jest osobą bliską rolnikowi, przy jednoczesnym spełnieniu poniższych kryteriów: pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa lub w jego bliskim sąsiedztwie, ukończyła 16 lat, osoba ta stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Zaliczeniu do stażu pracy nie podlegają okresy wykonywania doraźnych, dorywczych prac zwyczajowo wymaganych od dzieci jako członków rodziny rolnika, a także okazjonalnej pomocy dziecka rodzicom przy prowadzeniu gospodarstwa. Dlatego osoby uczące się w trybie dziennym poza stałym miejscem zamieszkania powinny mieć na względzie, że istnieje możliwość wykluczenia tego okresu pracy do jego stażu pracowniczego. Ważne! Gdy jako pracodawcy zliczamy staż pracy takiej osobie, należy każdy przypadek wliczania okresów pracy na gospodarstwie rolnym ocenić indywidualnie z uwzględnieniem całokształtu okoliczności danej sprawy.
Wypadek w gospodarstwie rolnym i komisja lekarska KRUS. Kilka miesięcy temu roku uległam wypadkowi w gospodarstwie rolnym, doznałam złamania kręgu. Niedawno byłam u lekarz orzecznika który orzekł mi 15% uszczerbku na zdrowiu, po tygodniu dostałam wezwanie na komisję lekarską KRUS, która to przyznała mi tylko 10% uszczerbku na
DPS jest jednostką samorządową. Zgodnie z naszym regulaminem wynagradzania „do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy – wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze”. Pracownik złożył następujące dokumenty w celu zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, do pracowniczego stażu pracy w okresie: sierpień 1981 r. – sierpień 1985 r.: a) oświadczenie wnioskodawcy, b) zeznania 2 świadków, c) akt notarialny – umowa darowizny z kwietnia 1991 r., w której istnieje zapis, że ojciec pracownika jest właścicielem nieruchomości rolnej położonej we wsi „X” o powierzchni 4 ha 9 arów, w skład której wchodzi między innymi nie zabudowana działka nr „Y” o powierzchni 16 arów. …. z planów zagospodarowania przestrzennego wynika, że działka „Y” położona jest na terenach upraw rolnych. ….. pracownik oświadczył przed notariuszem, że darowaną działkę „Y” przyjmuje i zobowiązuje się na nabytej działce prowadzić produkcję rolną, d) zaświadczenie z KRUS, wystawione na nazwisko ojca – potwierdzające opłacanie przez niego składek na ubezpieczenie wypadkowo-chorobowe, macierzyńskie za lata 1977 – 199,. e) zaświadczenie z Wydziału Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami, potwierdzające fakt posiadania gospodarstwa o powierzchni 11,52 ha w latach 1981 – 1985 przez rodziców. Pytanie 1: Ustawa o wliczeniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy z dnia 20 lipca 1990 r. (Dz. U. Nr 54, – przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem; – czy gospodarstwo przejęte przez pracownika musi mieć wielkość 1 ha, czy może być tylko częścią gospodarstwa o powierzchni powyżej 1 ha? Jeżeli tak, to jakimi dokumentami pracownik powinien udokumentować rozpoczęcie, osobiście lub ze współmałżonkiem, prowadzenia przejętego gospodarstwa? Pytanie 2: Inny pracownik składający wniosek o zaliczenie legitymuje się przejęciem gospodarstwa o powierzchni 0,3 ha, a jego małżonek 0,8 ha(gospodarstwa nie stanowią całości, położone są w różnych częściach jednej wsi lub różnych wsiach) – czy czas pracy w tym gospodarstwie o łącznej powierzchni powyżej 1ha można zaliczyć do pracowniczego stażu pracy? Pytanie 3: Przejęcie gospodarstwa nastąpiło po 1 października 1990 r. Zgodnie z ustawy, podlegają zaliczeniu przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Czy pracownik zobowiązany jest przedłożyć dokumenty potwierdzające opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne za domownika? Pytanie 4: Czy nauka w szkole ponadgimnazjalnej w okresie do wyklucza zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy? Pytanie 5: Jakie jeszcze inne dokumenty powinien przedłożyć pracownik by zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy nie budziło wątpliwości? Z pierwszego pytania wynika, że mowa jest o okresie zaliczanym do stażu pracy przypadającym przed 1 stycznia 1983 r., ale po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, który poprzedzał objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Warunkiem koniecznym do zaliczenia przepracowanych lat do stażu pracy przed 1 stycznia 1983r. jest objęcie, a następnie osobiste prowadzenie gospodarstwa. Przy czym, pojęcie „prowadzenia gospodarstwa rolnego” jest szersze od pojęcia „pracy w gospodarstwie rolnym”. Sąd Najwyższy zaznaczył, że nie ma tutaj znaczenia moment, w którym nastąpiło przejęcie gospodarstwa rolnego. Do przejęcia nie musi dojść zaraz po zaprzestaniu pracy w tym gospodarstwie. Okresy pracy w gospodarstwie bez jego objęcia i rozpoczęcia prowadzenia nie podlegają wliczeniu do stażu pracy (wyrok NSA z 30 stycznia 2001 r., II SA 613/00). Aby można było wliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym – przed 1 stycznia 1983r. -do pracowniczego stażu pracy należy łącznie spełniać następujące warunki: a) praca wykonywana była przed 1 stycznia 1983r. po ukończeniu 16 roku życia b) gospodarstwo rolne, w którym pracownik pracował musiało spełniać normy obszarowe dla gospodarstwa rolnego w danym okresie c) gospodarstwo rolne powinno stanowić własność rodziców lub teściów d) pracownik musi wykazać, że przejął gospodarstwo rolne i rozpoczął prowadzenie osobiście lub ze współmałżonkiem Ustawa nie wskazuje, w jaki sposób musi nastąpić przejęcie gospodarstwa rolnego. Nie wskazuje między innymi, czy musi nastąpić przejęcie całego gospodarstwa rolnego, czy wystarczy przejęcie jego części, czy przejęcie musi nastąpić bezpośrednio po pracy w gospodarstwie rolnym, czy może nastąpić w terminie późniejszym. Na wiele pytań odpowiedzi udzielił Sąd Najwyższy. Między innymi w wyrok z dnia 16 grudnia 1994 r. I PRN 115/94 Sąd Najwyższy stwierdził, że wyrażeniom użytym w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) należy przypisać taki sens, że pojęcie „objęcia” gospodarstwa oznacza także objęcie części gospodarstwa rolnego mogącej według kryteriów formalnych stanowić gospodarstwo rolne, zaś zwrot „okresy pracy … poprzedzające objęcie … gospodarstwa” mieści w sobie dopuszczalność przerwy między pracą w gospodarstwie rolnym rodziców lub teściów, a objęciem i rozpoczęciem jego prowadzenia przez osobę zainteresowaną. Przedmiotem objęcia i prowadzenia musi być gospodarstwo rolne należące do rodziców lub teściów. W uzasadnieniu do wyroku Sąd Najwyższy zauważył, że z przepisów ustawy nie wynika, by warunkiem wliczenia pracy wykonywanej po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rodziców lub teściów do pracowniczego stażu pracy było objęcie tego gospodarstwa w całości, jak też objęcie gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia bezpośrednio po okresie pracy w gospodarstwie rodziców lub teściów. Wniosku takiego nie można bowiem wyprowadzić ani z dosłownej treści przepisu, ani z jego analizy. Nie dałby się on również pogodzić z zasadami racjonalnego myślenia. Trudno bowiem znaleźć uzasadnienie dla tezy, że z dużego gospodarstwa rolnego nie można wydzielić gospodarstw mniejszych, (pod warunkiem posiadania przez nie przymiotu gospodarstwa rolnego), bądź oczekiwać, że osoba pracująca w gospodarstwie wielodzietnych rodziców lub teściów musiałaby pozostawać w tym gospodarstwie aż do momentu jego przekazania, np. wskutek starości właścicieli, chociażby to miało nastąpić w odległym czasie. W związku z tym wyrażeniom użytym w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy należy przypisać taki sens, że pojęcie „objęcie… gospodarstwa” oznacza także objęcie części gospodarstwa rolnego mogącej według kryteriów formalnych stanowić gospodarstwo rolne, natomiast zwrot „okresy pracy… poprzedzające objęcie… gospodarstwa” mieści w sobie dopuszczalność przerwy między pracą w gospodarstwie rodziców lub teściów a objęciem i rozpoczęciem jego prowadzenia przez osobę zainteresowaną, gdyż nie wymaga on „bezpośredniego” przejścia z pracy w gospodarstwie rodziców lub teściów do osobistego lub z małżonkiem prowadzenia Objęcie gospodarstwa rolnego lub jego części powinno być zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili jego przejmowania, np. dziedziczenia gospodarstwa rolnego, przeniesienie własności w drodze dożywocia, czy też umowy darowizny. Warunkiem zaliczenia okresu pracy w przejętym gospodarstwie rolnym jest to, aby w chwili przejmowania całości lub części gospodarstwa rolnego, była spełniona norma obszarowa, gdyż w przeciwnym razie nie dojdzie do przejęcia gospodarstwa rolnego. Przeniesienie prawa własności nastąpiło w kwietniu 1999r. Należało więc w tej dacie ustalić, czy rzeczywiście doszło do przejęcia części gospodarstwa rolnego. W okresie: a) od 23 grudnia 1971r. do 30 czerwca 1989r. gospodarstwo rolne musiało spełniać wymogi minimalnej normy obszarowej, nie mogło być mniejsze niż 0,5 ha. b) od 1 lipca 1989r. do 30 września 1990r. obszar nieruchomości musiał osiągać co najmniej 1 ha. c) od 1 października 1990r. w Kodeksie cywilnym nie określono minimalnej normy obszarowej gospodarstwa rolnego. W wyroku z dnia 5 lutego 1998 r. I PKN 511/97 Sąd Najwyższy stwierdził, że gospodarstwem rolnym w rozumieniu ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych do pracowniczego stażu pracy ( Nr 54, poz. 310) są grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (art. 553 KC). Tym samym Sąd Najwyższy wyraźnie stwierdził, że gospodarstwo rolne nie jest dzisiaj określone obszarowo, a o jego charakterze decyduje zorganizowana na nim działalność gospodarcza. W powyższej sytuacji nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy przejęta przez pracownika w formie darowizny część gospodarstwa rolnego o wielkości 16 arów rzeczywiście stanowi przejęcie gospodarstwa rolnego, a od tego zależy, czy okres pracy w gospodarstwie rodziców w latach: sierpień 1981r. – 31 grudnia 1982r. zostanie zaliczony do pracowniczego okresu zatrudnienia. Prowadzenie gospodarstwa rolnego (wydzielonego jako część z innego gospodarstwa rolnego) zgodnie z ustawą musi być udokumentowane przez pracownika stosownym zaświadczeniem, które na jego wniosek wydaje właściwy urząd gminy. W razie braku możliwości wydania takiego zaświadczenia okresy pracy w gospodarstwie mogą zostać udowodnione również na podstawie zeznań co najmniej 2 świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne. Przepisy ustawy nie wskazują, przed kim zeznania świadków powinny być złożone. Należy przyjąć, że zeznania mogą być złożone nie tylko przed urzędnikiem gminy, ale również przed notariuszem lub pracodawcą zatrudniającym pracownika. Przepisy ustawy nie wymagają zatem od osoby zainteresowanej przedkładania pracodawcy innych dokumentów potwierdzających okresy jej pracy w gospodarstwie rolnym. Przepisy nie przewidują innej możliwości dokumentowania. Na pojęcie gospodarstwa rolnego mogą składać się nieruchomości stanowiące całość gospodarstwa, a z punktu prawnego stanowią odrębne oddalone od siebie nieruchomości. Bardzo często osoba prowadząca gospodarstwo rolne jest właścicielem działek rolnych, które nie sąsiadują ze sobą. Nie ma znaczenia również, że nieruchomości położone są na obszarze różnych wsi. Tym samym pracownikowi, który dokumentuje posiadanie prawa do nieruchomości rolnej o obszarze 0,3 ha, a jego małżonek dokumentuje prawo do nieruchomości rolnej o wielkości 0,8 ha, należy zaliczyć czas prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka. Granice czasowe prowadzenia własnego gospodarstwa rolnego nie zostały w tym przypadku wskazane. Ważne jest tylko to, aby pracownik udowodnił prowadzenie gospodarstwa rolnego. W przypadku wykonywania pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu rolników indywidualnych i członków ich rodzin – po 31 grudnia 1982r. – pracownik nie ma obowiązku dokumentowania faktu płacenia składek na ubezpieczenie za domownika, gdyż takiego obowiązku przepisy ustawy nie przewidują. Nauka w szkole ponadgimnazjalnej w okresie 1 stycznia 1983r. – 31 grudnia 1990r. nie zawsze wyklucza zaliczenia pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, jeżeli pracownik dochodził lub dojeżdżał do szkoły codziennie. Definicja domownika obowiązująca w przepisach do 31 grudnia 1990 r. była inna od tej, jaka obowiązuje od 1 stycznia 1991 r. Zgodnie z art. 2 pkt 2 obowiązującej wówczas ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzi (tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.) do 31 grudnia 1990 r. za domownika uznawany był: a) członek rodziny rolnika, jak i inna osoba pracująca i pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, b) członek rodziny rolnika, jak i inna osoba pracująca jeśli ukończyły 16 lat, c) członek rodziny rolnika, jak i inna osoba pracująca jeśli nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia, praca ta zaś stanowiła dla nich główne źródło utrzymania. Od dnia 1 stycznia 1991 r. zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późn. zm.) za domownika uważa się osobę bliską rolnikowi, która: a) ukończyła 16 lat, b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym, d) nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. W wyroku z 5 października 2001 r. (II SA 1858/01) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że zaświadczenie dotyczące okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym rodziców w charakterze domownika powinno być wydane w oparciu o pojęcie domownika, wynikające z przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Ustawa o wliczaniu okresów pracy w art. 1 ust. 3 odwołuje się bowiem do powyższej ustawy. Obowiązująca wówczas ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (DzU nr 40, poz. 260 ze zm.) wskazuje pojęcie domownika w art. 2 pkt 2. Według § 2 ust. 2 obowiązującego do 31 grudnia 1990r. rozporządzenia Rady Ministrów z 28 marca 1983 r. (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 z późn. zm.) sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Od dnia 1 stycznia 1991r. przepisy wymagają, aby domownik pracował stale w gospodarstwie rolnym, odstępując od warunku głównego źródła utrzymania. Podstawa prawna: ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) art. 2 pkt 2 ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzi (tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.) § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 marca 1983 r. sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 z późn. zm.) art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późn. zm.) wyrok NSA z 30 stycznia 2001 r., II SA 613/00 wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1994 r. I PRN 115/94 wyrok z dnia 5 lutego 1998 r. I PKN 511/97 Zygmunt Stanisławski 7 grudnia 2013r. . 330 468 492 136 438 245 359 307praca w gospodarstwie rolnym wujka
